Rửa tay quá nhiều là bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (obsessive-compulsive disorder - OCD) là rối loạn đặc trưng bởi những suy nghĩ và thói quen mang tính ám ảnh, lặp đi lặp lại như một nỗi sợ đi kèm với sự thôi thúc, thói quen thực hiện một hành động cụ thể nào đó.

Dưới đây là những biểu hiện phổ biến nhất của dạng bất ổn tâm lý này:

1 - Rửa tay quá nhiều lần

Sau khi chạm vào chỗ vịn tay trên phương tiện công cộng, bạn luôn ám ảnh rằng có nhiều vi khuẩn bám vào tay mình, sẽ đi vào cơ thể và gây bệnh cho mình. Rồi nếu bệnh thì làm sao tôi đi làm được, nếu bệnh nặng quá rồi chết đi thì con cái tôi biết làm sao?…

Rửa tay quá nhiều lần là một trong những biểu hiện của bệnh OCD

Tất cả các ý nghĩ không mong muốn và các hình ảnh gây sợ hãi này luôn xoay vòng trong đầu bạn - đó là sự ám ảnh, theo TS.Jeff Szymanski - giám đốc điều hành Tổ chức OCD Thế giới.

Những ám ảnh này thường có chủ đề, một trong số đó bắt rễ từ nỗi sợ, sự khó chịu từ sự mất vệ sinh, đặc biệt là từ vi khuẩn. Và để xóa bỏ sự lo lắng này, bạn rửa tay của mình, khoảng 50 lần một ngày.

Việc rửa tay này có thể làm bạn trễ nãi giờ giấc, gây ra các mâu thuẫn với người sống cùng nhưng đây chính là hành vi bắt buộc biểu thị cho sự rối loạn, ảnh hưởng xấu đến cuộc sống hàng ngày.

2 - Bạn “phải” lau nhà liên tục

Với bất ổn này, bạn nghĩ mình phải lau nhà; vì nếu không lau nhà khi ai đó mắc bệnh gì đó thì sẽ chính là lỗi của bạn.

Cũng như việc rửa tay, lau nhà nhiều lần có liên quan đến nỗi sợ bất hợp lý; điều này làm tốn thời gian và làm bạn căng thẳng thêm.

3 - Cứ luôn kiểm tra xem đã khóa cửa hay chưa

Đây chính là biểu hiện “cổ điển” nhất của người mắc bất ổn OCD, kiểm tra xem cửa chính, cửa sổ, lò vi sóng… đã được đóng và tắt hay chưa để bạn không phải chịu trách nhiệm về sự đột nhập, hỏa hoạn có thể xảy ra.

Việc kiểm tra lặp đi lặp lại này xuất phát từ nỗi sợ làm hại đến người khác vì bản thân không đủ cẩn thận.

4 - Bạn trở nên cầu toàn

Bản thân có những chuẩn mực cao là điều tốt đẹp nhưng nếu bạn khuếch trương những điều đó thì lại là bất ổn. Bạn điền vào một mẫu đơn, rồi không hài lòng; cứ xóa đi và viết lại… chẳng hạn vậy.

Bạn cứ liên tục làm đi làm lại nếu bản thân không cảm thấy hài lòng với những tiêu chuẩn mình đã đặt ra.

5 - Luôn cần sự xác nhận

Bạn luôn muốn có sự xác nhận từ người khác - điều này xuất phát từ việc không tin tưởng vào chính mình và sợ gây ra lỗi lầm nào đó và sai phạm đó có thể gây ra các hậu quả xấu.

Người có bất ổn OCD liên tục đòi hỏi sự phản hồi, lặp đi lặp lại cùng một câu hỏi, tìm kiếm sự xác nhận và cảm thấy không yên tâm trước khi tiến hành bước tiếp theo nào đó.

6 - Bạn có những suy nghĩ bạo lực và ngoài ý muốn

Ví dụ khi bạn đang lái xe và suýt tông vào trụ đèn tín hiệu. Nếu là người bình thường, họ sẽ tiếp tục lái xe đi. Còn người bị chứng OCD sẽ có nhiều suy nghĩ nảy lên trong đầu là: Sao tôi lại như thế? Có chuyện gì không ổn với tôi? Tôi muốn tự sát sao? Tôi không thể kiểm soát bản thân mình sao? Tôi có nên tin tưởng chính mình không?...

Và những suy nghĩ này vẫn tiếp tục được lặp đi lặp lại nhiều lần trong những ngày sau đó.

Huệ Trần
(theo Reader’s Digest)